Op dit moment onderzoeken we of en hoe een multi-lokale publieke omroep in het lekstroomgebied vorm zou moeten krijgen. Onze ‘adviseur’ legt u een prikkelende stelling voor en hoopt van u te horen wat u vindt…

De ‘publieke’ omroep is driedubbel publiek!

De oudere lezers herinneren zich wellicht de 17 mc of bakkies-tijd waarin zendamateurs op slimme manieren probeerden via de 11 meter band probeerden aandacht te trekken. Sommige piraten genoten kortstondige bekendheid (tot ze gepakt werden en ‘uit de lucht’ gehaald). En er zat veel opwinding in het veroveren van de ether.

Hoewel je nog steeds als zendamateur op de 11 meterband mag uitzenden en er nog steeds brekie break-bakkies te krijgen zijn hoor je er nu niet zoveel meer over. Door de digitalisering kun je nu via internet uitzenden en de hele wereld bereiken. In het veroveren van het web gaat ook nog wel wat opwinding schuil, maar niet zoveel als in de tijd van ‘brekie-break’.

Een lokale publieke omroep wil in zijn uitzendgebied uiteraard ook door iedereen bekeken en beluisterd worden maar hecht ook veel waarde aan een ‘publiek’ karakter, waarbij je als verspreider van verhalen journalistieke kwaliteit nastreeft en je niet alleen afvraagt wat de kijker/luisteraar wil horen/zien maar ook wat de lezer/kijker zou moeten horen/zien. Om dat te weten moet je wel je publiek kennen.

En hoe doe je dat want daar zijn natuurlijk wel gradaties in. Je kunt als maker zeggen: ‘Ik woon hier al 25 jaar dus ik weet wel wat er speelt’. En ik sluit niet uit dat dat waar is. Maar in een dorp vinden ook dagelijks ontwikkelingen plaats en worden dagelijks besluiten genomen, die pas later zichtbaar worden en dan effect hebben op jouw directe leefomgeving. Ook op die ontwikkelingen wil de omroep zicht hebben.

En daarvoor is het Programmabeleid Bepalend Orgaan die bij een lokale publieke omroep het belangrijkste orgaan is. Het PBO bevat mensen met een ‘achterban’ uit een ‘stroming’ die belangrijk is in jouw stad. Het zijn die PBO-leden die uiteindelijk een lokale publieke omroep op kunnen starten, waarvan zij als deelnemer aan het PBO, het kloppend hart gaan vormen.

Hoe ziet een PBO-lid eruit? Dat kan bijvoorbeeld een theaterdirecteur zijn, die weet wat er op het gebied van cultuur speelt. Of iemand van een welzijnsstichting die op de hoogte is van wat oudere mensen in de stad bezighoudt. Of de voorzitter van een ondernemersvereniging die al jaren de belangen behartigt van winkeliers in het centrum, maar ook veel weet van andere ondernemers.

Minimaal 5 van die stromingen kunnen in jouw stad een PBO vormen en een omroep beginnen, door in een brief een ‘aanvraag’ bij het commissariaat voor de media te doen. Het commissariaat kijkt vooral of aan alle ‘technische’ eisen is voldaan. Voor een ‘inhoudelijke’ toetsing van de aanvraag vraagt het commissariaat de gemeente een ‘aanwijzing’ te doen.

Omdat een gemeente maar 1 lokale omroep kan ‘aanwijzen’ vraagt het commissariaat aan de voltallige gemeenteraad of de ‘stromingen’ achter de aanvraag – leden van het PBO – representatief zijn voor de stad. Als de raadsleden in meerderheid ‘ja’ zeggen op die vraag, is de lokale publieke omroep ‘aangewezen’ en kan begonnen worden met het regelen van ‘bekostiging’.

Bekostiging is niet hetzelfde als subsidie. Voor het geven van onderwijs aan kinderen worden scholen ‘bekostigd’ uit de algemene middelen. Als mensen hun geloof willen belijden en inhoud willen geven aan ‘vrijheid van religie’, dan betalen we mee aan kerken. Met de bekostiging van een lokale publieke omroep geven we inhoud aan ‘vrijheid van meningsuiting’.

Het antwoord op de vraag ‘wanneer een publieke omroep publiek is’ is dus kort samengevat. Het wordt door ‘stromingen (PBO-leden) uit de lokale gemeenschap geinitieerd en door gekozen vertegenwoordigers uit de gemeenteraad ‘aangewezen’. Bekostiging geschied uit algemene middelen en dat geld komt van onze opdrachtgever: het publiek! Een lokale publieke omroep is dus driedubbel publiek.

 
Hoe kijkt u aan tegen ‘bekostiging’ of financiering van een lokale publieke omroep? Vindt u dat daar belastinggeld naartoe mag (alleen reacties met argumenten graag)? Denk mee en laat het ons weten.

Arthur Vierboom is adviseur van de Initiatiefgroep Omroep Lekstroom (https://mediametbeleid.nl)